บุคคลมีสิทธิขอยกเว้นหรือการผ่อนผัน ไม่ต้องเกณฑ์ทหาร 2567

1. นักเรียนซึ่งออกไปศึกษาวิชา ณ ต่างประเทศ ตามที่กำหนดในกฎกระทรวง และเมื่อได้รับอนุมัติให้ผ่อนผันฯ จากผู้ว่าราชการจังหวัดแล้ว ไม่ต้องไปแสดงตนในวันตรวจเลือกฯ จนกว่า จะหมดเหตุผ่อนผันฯ
2. บุคคลที่จำเป็นต้องหาเลี้ยงบิดาหรือมารดา ซึ่งไร้ความสามารถ หรือพิการ ทุพพลภาพ หรือชราจนหาเลี้ยงชีพไม่ได้ และไม่มีผู้อื่นเลี้ยงดู
3. บุคคลที่จำเป็นต้องหาเลี้ยงบุตร ซึ่งมารดาตายหรือไร้ความสามารถ หรือพิการ ทุพพลภาพ และบุคคลที่จำเป็นต้องหาเลี้ยงพี่ หรือน้องร่วมบิดามารดา หรือร่วมแต่บิดาหรือมารดา ซึ่งบิดา มารดาตาย เมื่อพี่หรือน้องนั้นหาเลี้ยงชีพไม่ได้ และไม่มีผู้อื่นเลี้ยงดู
4. บุคคลที่อยู่ระหว่างการศึกษาหรือเรียนรู้ตามที่กำหนดในกฎกระทรวง เช่น นักเรียน นิสิต หรือนักศึกษา กรณีของการศึกษาในระบบ, การศึกษานอกระบบ, การศึกษาตามอัธยาศัย และการศึกษาเฉพาะทาง ตามกฎหมายว่าด้วยการศึกษาแห่งชาติ

บุคคลตามข้อ 2 และข้อ 3 ต้องร้องขอผ่อนผันต่อนายอำเภอท้องที่ ภูมิลำเนาทหารก่อนวันตรวจเลือกฯ ไม่น้อยกว่า 30วัน เพื่อให้นายอำเภอทำการสอบสวนหาข้อเท็จจริง และรวบรวมหลักฐานไว้ชั้นหนึ่งก่อน และเมื่อถึงวันตรวจเลือกฯ ให้นำพยานบุคคลไปพบต่อคณะกรรมการ ตรวจเลือกอีกครั้งหนึ่ง จึงจะได้รับสิทธิผ่อนผัน

ในกรณีพิเศษที่ไม่ใช่ความผิดของผู้ร้อง ให้ผู้ร้องยื่นคำร้องขอผ่อนผันต่อ คณะกรรมการตรวจเลือกในวันตรวจเลือกฯ ได้ โดยนายอำเภอจะดำเนินการสอบสวน แล้วดำเนินการตามที่กล่าวมาแล้ว
ทั้งนี้ให้บุคคลที่ได้รับการยกเว้นหรือผ่อนผันการตรวจเลือกฯ ตามพระราชบัญญัติ รับราชการทหาร พ.ศ. 2497 ตามมาตรา 13(1), มาตรา 14(1), (2), (3), (4), (5), (6) หรือ (7) มาตรา 27(2) หรือ มาตรา 29 (3)

หากพ้นฐานะจากการยกเว้นหรือผ่อนผันฯ จะต้องไปแจ้งด้วยตนเองต่อผู้อำนวยการเขต/ นายอำเภอภูมิลำเนาทหาร ภายใน 30 วัน นับจากวันที่พ้นฐานะการยกเว้นหรือผ่อนผันฯ ตามแต่กรณี ได้แก่ บุคคลต่อไปนี้

• พระภิกษุที่มีสมณศักดิ์หรือที่เป็นเปรียญ และนักบวชในพระพุทธศาสนา แห่งนิกายจีนหรือญวนที่มีสมณศักดิ์
• พระภิกษุ สามเณร และนักบวชในพระพุทธศาสนาแห่งนิกายจีนหรือญวน ซึ่งเป็นนักธรรมตามที่กระทรวงศึกษาธิการรับรอง
• นักบวชศาสนาอื่นซึ่งมีหน้าที่ประจำในกิจของศาสนาตามที่กำหนดใน กฎกระทรวงและผู้ว่าราชการจังหวัดออกใบสำคัญให้ไว้
• บุคคลซึ่งอยู่ในระหว่างการฝึกวิชาทหารตามหลักสูตรที่กระทรวงกลาโหม กำหนด ตามกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมการฝึกวิชาทหาร (นักศึกษาวิชาทหาร)
• ครูซึ่งประจำทำการสอนหนังสือหรือวิชาการต่าง ๆ ที่อยู่ในความควบคุมของ กระทรวง ทบวง กรม หรือราชการส่วนท้องถิ่น ทั้งนี้ตามที่กำหนดในกฎกระทรวง และผู้ว่าราชการจังหวัดออก ใบสำคัญให้ไว้
• นักศึกษาของศูนย์กลางอบรมการศึกษาผู้ใหญ่ของกระทรวงศึกษาธิการ
• นักศึกษาของศูนย์ฝึกการบินพลเรือนของกระทรวงคมนาคม
• นักเรียนซึ่งออกไปศึกษาวิชา ณ ต่างประเทศ
• นักเรียน นักศึกษา ของสถานศึกษาต่าง ๆ ในประเทศไทย