อาชีพนักทัศนมาตร หรือที่เรียกกันในภาษาอังกฤษว่า Optometrist เป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลสายตาและการตรวจวัดสายตาอย่างมืออาชีพ ซึ่งทำหน้าที่สำคัญในการรักษาและป้องกันปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็น รวมทั้งสามารถดูแล แก้ไข ฟื้นฟู ให้คำปรึกษาในการเลือกแว่นตา เลนส์ คอนแทคเลนส์ ให้เหมาะสมกับแต่ละบุคคลได้ เช่น ปัญหาสายตาสั้น-ยาว-เอียง ซึ่งหากวินิจฉัยอาการเบื้องต้นแล้วคนไข้มีภาวะที่ไม่ปกติแค่สายตา แต่เป็นที่ดวงตา ก็จะส่งต่อให้จักษุแพทย์ทำการดูแลและรักษาต่อไป
ทั้งนี้หลายคนอาจเข้าใจผิด หรือคิดว่าเป็นอาชีพเดียวกับจักษุแพทย์ จริงๆ แล้วไม่ใช่ เพราะ จักษุแพทย์ (Ophthalmologist) จะเป็นผู้เชี่ยวชาญการตรวจและรักษาโรคที่ดวงตา ด้วยวิธีการรักษา เช่น ให้ยา เลเซอร์ ผ่าตัด เป็นต้น ความแตกต่างคือ “จักษุแพทย์” เป็นผู้เชี่ยวชาญการตรวจและรักษาโรคที่ดวงตา ส่วน “นักทัศนมาตร” คือ ผู้เชี่ยวชาญการตรวจวัดสายตาและสุขภาพตาเบื้องต้น
หน้าที่และความรับผิดชอบของอาชีพนักทัศนมาตร
นักทัศนมาตร (Optometrist) มีหน้าที่และความรับผิดชอบที่สำคัญในการดูแลสุขภาพตาและการมองเห็นของผู้ป่วย รวมถึงการตรวจวินิจฉัยปัญหาการมองเห็นและให้การรักษาที่เหมาะสม ดังนี้
การตรวจวินิจฉัยการมองเห็น
นักทัศนมาตรจะทำการตรวจวัดสายตาและประเมินความสามารถในการมองเห็น เพื่อหาสาเหตุของปัญหาการมองเห็น เช่น สายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียง และต้อหินการให้คำปรึกษาและแนะนำ
นักทัศนมาตรจะแนะนำวิธีการดูแลสุขภาพตาและวิธีการป้องกันปัญหาการมองเห็น รวมถึงการเลือกใช้แว่นตาและคอนแทคเลนส์ที่เหมาะสมการตรวจและรักษาโรคตา
นักทัศนมาตรจะตรวจวินิจฉัยและให้การรักษาโรคตาที่ไม่ซับซ้อน เช่น ตาแดง ตาแห้ง ตาอักเสบ และการติดเชื้อตาการปรับแว่นตาและคอนแทคเลนส์
นักทัศนมาตรจะทำการปรับแว่นตาและคอนแทคเลนส์ให้เหมาะสมกับสายตาของผู้ป่วย และให้คำแนะนำเกี่ยวกับการใช้และการดูแลรักษาแว่นตาและคอนแทคเลนส์การตรวจประเมินการทำงานของตา
นักทัศนมาตรจะตรวจประเมินการทำงานของตา รวมถึงการประเมินการเคลื่อนไหวของตา ความสามารถในการจับโฟกัส และการประสานงานของตาการแนะนำการผ่าตัดและการรักษาเพิ่มเติม
ในกรณีที่พบปัญหาการมองเห็นหรือโรคตาที่ต้องการการรักษาเพิ่มเติม นักทัศนมาตรจะทำการส่งต่อผู้ป่วยไปยังแพทย์เฉพาะทางตาหรือศัลยแพทย์ตาการติดตามผลการรักษา
นักทัศนมาตรจะทำการติดตามผลการรักษาและตรวจวินิจฉัยซ้ำเพื่อให้แน่ใจว่าผู้ป่วยได้รับการรักษาที่เหมาะสมและมีผลการรักษาที่ดีเส้นทางสู่อาชีพ นักทัศนมาตร
เส้นทางสู่อาชีพ นักทัศนมาตร (Optometrist) นั้นต้องการการศึกษาและการฝึกฝนอย่างเข้มข้น รวมถึงการปฏิบัติตามข้อกำหนดทางวิชาชีพต่างๆ เพื่อให้สามารถปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ขั้นตอนหลักๆ ของเส้นทางสู่อาชีพนี้มี ดังนี้
การศึกษาในระดับต่าง ๆ
ระดับมัธยมศึกษา
- สำเร็จการศึกษา ม.6 สายวิทย์ – คณิต GPAX ไม่น้อยกว่า 3.25 (ไม่น้อยกว่า 4 ภาคการศึกษา) ทำสำเนาแฟ้มสะสมงาน (Portfolio) และเรียงความในหัวข้อ “นักทัศนมาตรศาสตร์ในอุดมคติ” พร้อมกับแนบใบสมัครที่กรอกเรียบร้อยแล้ว
- หากสำเร็จการศึกษาจากสายอาชีพที่มีความรู้เฉพาะกลุ่มวิชาวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ (คณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ เคมี และชีววิทยา)
- เกณฑ์การคัดเลือกหลักต้องไม่มีความผิดปกติในการเห็นภาพ การมองเห็นสี การมองเห็นภาพ 3 มิติ และกล้ามเนื้อตาที่เห็นว่าเป็นอุปสรรคต่อการศึกษา
ระดับอุดมศึกษา
- มหาวิทยาลัยรัฐบาล : คณะสหเวชศาสตร์ สาขาวิชาทัศนมาตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, คณะแพทยศาสตร์ สาขาวิชาทัศนมาตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
- มหาวิทยาลัยเอกชน : คณะทัศนมาตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต, คณะทัศนมาตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง (หลักสูตร 6 ปี) รับนักศึกษาไทยและนักศึกษาต่างชาติที่สามารถสื่อสาร หรือมีทักษะ ด้านการพูด ฟังและเขียนภาษาไทยในระดับดี
ใบประกอบวิชาชีพ
- สอบใบประกอบโรคศิลปะ จากกระทรวงสาธารณสุข เข้ารับการอบรมสัมมนาเพื่อต่อหนังสืออนุญาตทุกๆ 2 ปี แล้วจึงสามารถประกอบอาชีพทัศนมาตรได้
ข้อดีและข้อจำกัดของการเป็นนักทัศนมาตร
ข้อดีของอาชีพ
- นักทัศนมาตรเป็นอาชีพที่มีความต้องการสูงในตลาดแรงงาน
- มีรายได้ดีและมั่นคง เนื่องจากเป็นวิชาชีพเฉพาะทางที่ต้องการความรู้และทักษะเฉพาะด้าน
- มีโอกาสในการเรียนรู้และพัฒนาความรู้และทักษะอย่างต่อเนื่อง ผ่านการศึกษาต่อเนื่องและการฝึกอบรมต่างๆ
- ทำงานได้ทั้งส่วนของรัฐ เอกชน หรือคลินิกส่วนตัว
- สามารถทำงานที่ต่างประเทศได้ เพราะหลักสูตรที่กระทรวงสาธารณสุขรองรับเป็นมาตรฐานสากล
ข้อจำกัดของอาชีพ
- การศึกษาและการฝึกฝนที่ยาวนาน รวมถึงการผ่านการสอบใบประกอบวิชาชีพ
- ความกดดันในการทำงาน
- ความจำเป็นในการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง
- ความรับผิดชอบสูง ภาระหน้าที่ที่มีความสำคัญและต้องการความรอบคอบ
บทสรุปส่งท้าย
อาชีพนักทัศนมาตรเป็นอาชีพที่ถือกำเนิดจากต่างแดน โดยมีค่าตอบแทนที่สูงอย่างน่าทึ่ง ในประเทศไทยยังคงขาดแคลนผู้เชี่ยวชาญที่มีทักษะเฉพาะทางในสาขานี้อย่างแท้จริง สาเหตุหนึ่งเกิดจากการที่มหาวิทยาลัยเปิดสอนหลักสูตรนี้น้อยมาก แต่ทว่าปัจจุบันความนิยมเริ่มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง มีความหวังเป็นอย่างยิ่งว่า นักทัศนมาตรในประเทศไทยจะได้รับความสนใจมากขึ้น เนื่องจากค่าตอบแทนที่น่าดึงดูดใจอย่างมาก
ติดตามประกาศรับสมัครงานเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ PartTimeTH และ Facebook หางาน Part Time งานพิเศษ ทำที่บ้าน เสาร์ อาทิตย์